91 Žarko PAIĆ FILOZOFIJA I FILM ipak, ne mogu biti svedene na fotografske tehnike, kao što su to montaža, rezovi, kadriranje itd. Utoliko je ovaj pristup anti-naturalistički i ima kritičku usmjerenost na rezultate znanstvenoga pozitivizma.26 Ako ovo razvijemo kao svojevrsni otklon od fotografske prirode filma, onda je put spram autonomije filmskoga medija u izrazu, formi i ekspresiji nužno i put spram utopijske vizije povijesti kojoj filmsko iskustvo označava nešto iznimno važno. Riječ je o mogućnosti da se film unutar mesijanskoga realizma shvati kao montaža i alegorija samoga života koji se ideologijski skriva ispod površine bezuvjetne kapitalističke modernizacije društva i kulture. Estetske kategorije avangarde nisu nipošto i autonomni prostor diskursa koji bi bio bez odnosa s tradicijom estetike. U tom smislu alegoriju valja razumjeti kao vizualni prikaz neprikazivoga u postmodernome značenju. Slika prikazuje više od bilo kakve fiksne reprezentacije. No, film nije stoga nešto izvan materijalne estetike događaja niti se može svesti na metafizičku usmjerenost spram izvora drukčije transcendencije od one koju od novoga vijeka u Kanta ima neodređenost stvari-o-sebi (Ding-an-sich). Kao misaone prethodnike za ovu filozofijsku kritiku suvremenosti Kracauer ima Nietzschea i Marxa, kao što ih je imao i Walter Benjamin. Što se tiče Marxa, kad je pisao o Ejzenštejnovu filmu Krstarica Potemkin, Kracauer je istodobno demonstrirao i svoje refleksije o biti kapitalizma i modernoga društva, a u to doba intenzivno 26 Miriam Hansen,„Decentric Perspectives: Kracauer’s Early Writings on Film and Mass Culture“, str. 55. Siegfried Kracauer, 1889. – 1966. (izvor: moviebloc.com)
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjc2NzM=