49 Irvin LUKEŽIĆ OGLEDI naše svijesti. Jovan Dučić u pjesmi Sunce kaže da „stvari imaju onakav izgled kakav im dadne naša duša.“ Svi smo mi uistinu stvaralačka i samostvaralačka bića, koja kreiraju vlastitu sliku svijeta samo nama svojstvenu i samo nama pripadajuću, sliku svijeta u koju smo zagledani i od koje uvijek polazimo kada osjećamo i razmišljamo, kao i kada u sebi prizivamo ono što smo doživjeli. Činjenica je da neke slike i situacije koje smo vrlo intenzivno doživjeli ne možemo kasnije nikako odagnati iz svijesti, a to se podjednako odnosi na doživljaje na javi i u snovima. Uspomene tako diskretno kucaju na prozore našega duha, jer hoće da ih se povremeno ipak sjetimo i da ih ne zaboravimo, da nas podsjete na vlastito postojanje i na to da smo dužni voditi računa o njima. One nas pohode poput nekih dobro znanih osoba, s kojima se možemo družiti u dubinama našega srca, radoznalo se uvijek iznova zagledavajući u vlastitu prošlost i nastojeći je odgonetnuti. O tom fenomenu napisane su već tisuće i tisuće stranica, te je moguće navesti velik broj primjera, manje ili više uspjelih, koji to pokušavaju cjelovito sagledati. Evo, na primjer, kako o tome piše talijanski filozof i esejist Franco Rella: Oblio e memoria sono, dunque, entrambi il sogno di una totalità che racchiude in sé, nell´ombra o nella luce, il passato. Ma questo sogno è irraggiungibile, in quanto il passato sembra concederci soltanto una visione grigia e continua e senza rilievo, oppure, come sfuggiti dalle sue maglie, alcuni frammenti fugaci, senza rapporto fra loro, che sembrano però, per la forza stessa con cui si presentano, contenere una vita segreta, l´enigma di una possibile felicità. Voci di persone che hanno amati, o che avrebbero potuto amarci, tratti di amici che più non riusciamo a ricomporre in un volto, la nostra stessa voce nella distanza, che appare abissale, dalla nostra infanzia. Voci di popoli interi, che ci hanno preceduti, e che ci hanno lasciato testimonianze che sembrano, quando ci accostiamo a esse, disgregarsi o trasformarsi in favola. E tutto ciò oscilla attorno a noi, come una nebbia che finisce per oscurare anche il paesaggio del nostro presente, anche i tratti del futuro, che avevamo creduto di poter intravvedere. (Zaborav i sjećanje su, dakle, jedan te isti san o cjelini koja u sebi, u sjeni ili na svjetlu, sadrži prošlost. Ali ovaj je san nedostižan, jer se čini da nam prošlost daje samo viziju sivu, kontinuiranu i bez olakšanja ili, kao da je pobjegla iz svojih mreža, neke prolazne fragmente, međusobno nevezane, koji se čine, međutim, tolikom snagom kao da posjeduju neki svoj tajanstven život, zagonetku moguće sreće. Glasovi ljudi koji su voljeli ili koji su mogli voljeti nas, osobine prijatelja koje više nismo u stanju ponovno sastaviti u poznato lice, svoj vlastiti glas u daljini, koji se čini kao da dopire iz ponora djetinjstva. Glasovi čitavih naroda, koji su nam prethodili i koji su nam ostavili svjedočanstva koja se, kad im se približimo, raspadnu ili pretvore u bajku. I sve to titra oko nas, poput magle koja na kraju zaklanja čak i krajolik naše sadašnjosti, čak i značajke budućnosti, za koje smo mislili da ih možemo nazrijeti). (Metamorfosi. Immagini del pensiero.)
RkJQdWJsaXNoZXIy Mjc2NzM=